Hrywna (ukr. гривня – hrywnia )– jest oficjalną Ukrainy Kod walutowy ISO 4217 : UAH, symbol: ₴ (podwójnie przekreślona zapisana kursywą litera г) – w standardzie Unicode: U+20B4, skrót ukraiński: грн. 1 hrywna to 100 kopiejek.

Hrywna weszła do obiegu w 1996 podczas reform ekonomicznych, zastępując karbowańca. Nazwa pochodzi od średniowiecznej miary srebra - grzywny.

Grzywna była jednostką masy i jednostką płatniczą używaną w średniowieczu w Polsce, Czechach i na Rusi. Jedna grzywna oznaczała masę pół funta, czyli około 200 gramów. Grzywny były używane również w charakterze jednostek monetarnych, W niektórych krajach Europy zachodniej pod nazwą "marka". 1 grzywna = 20 groszy = 60 szelągów.

Karbowaniec to jednostka pieniężna Ukrainy w latach 1918-1920, 1942-1944 0raz 1992-1996.

Historycznie, określeniem „Karbowaneć” nieoficjalnie nazywano na terenie Ukrainy rosyjskiego rubla. Podczas Pierwszej Republiki (1917–1920) karbowaneć został oficjalną walutą nowego państwa, wkrótce zastąpiony przez hrywnę.

W ZSRR nazwa „karbowaniec” była używana oficjalnie jako ukraińskojęzyczny odpowiednik słowa „rubel” i widniała na radzieckich banknotach.

W czasie okupacji niemieckiej 1941–1945) Centralny Emisyjny Bank Ukrainy w stolicy Komisariatu Rzeszy Ukrainy Równym emitował banknoty o nazwie karbowanez (fonetyczny przekaz nazwy ukraińskiej w języku niemieckim). 10 karbowańców według oficjalnego kursu wymieniano na 1 reichsmarkę. W obiegu były nominały 1, 2, 5, 10, 20, 50, 100, 200, 500 karbowańców.

Po upadku ZSRR w 1992 r. Narodowy Bank Ukrainy wprowadził do obiegu banknoty (wydrukowane we Francji), nie będące w pełni walutą narodową, lecz zaopatrzone w nazwę „kupon”, czyli dosłownie jako „pokwitowanie na [XXX] karbowańców” (1–1000 karbowańców emisji 1991 i 1992 roku – tylko nazwa „karbowańców”; 5000–1 000 000 karbowańców emisji 1993, 1995 i 1996 roku – „ukraińskich karbowańców”). Powszechnie nazywano te banknoty „kuponami”, gdyż napis „kupon” był bardziej widoczny, niż „karbowaniec”, jednak oficjalna nazwa waluty krajowej była właśnie „karbowaneć”. Zwlekano z wprowadzeniem wydrukowanych i wytłoczonych już w 1992 roku i magazynowanych hrywien ze względu na niestabilność ekonomiczną i hiperinflację. Banknoty karbowańców 1991–1995 były wykonane na prymitywnym poziomie i prawie nie posiadały zabezpieczeń, łącznie z tym, że żaden banknot o nominale poniżej 100 karbowańców (czyli cała emisja 1991 r.) nie posiadał nawet unikatowego numeru bankowego. W ciągu czterech lat (1992–1996) w obiegu były banknoty o nominale 1, 3, 5, 10, 25, 50, 100, 200, 500, 1000, 5000, 10 000, 20 000, 50 000, 100 000, 200 000, 500 000, 1 000 000 karbowańców.

W roku 1996, kiedy ministrem finansów był Wiktor Juszczenko, wprowadzono nową walutę, hrywnę, dokonując wymiany karbowańców na hrywnę w przeliczeniu 100000:1.

Jedna hrywna warta jest około 0,14 PLN (stan w marcu 2021). Od wprowadzenia tej waluty ulegała stopniowej dewaluacji. W 1997 roku 1 UAH = 1.91570 PLN, zaś w 2015 roku 1 UAH = 0.10950 PLN.

Monety

Pierwsze monety 1, 2 i 5 kopiejek ( wykonane ze stali nierdzewnej lub aluminium ) oraz 10, 25 i 50 kopiejek ( wykonane z mosiądzu lub brązalu ) - były bite od 1992 roku, ale zostały wprowadzone do obiegu w roku 1996. W roku 1996 i 2004 wprowadzono do obiegu kolejne monety 1 hrywna, przy czym tej ostatniej na awersie znajdowała się postać Włodzimierza I Wielkiego. Rok 2019 to początek stopniowego wycofywania z obiegu przez Bank Ukrainy monet emitowanych do 2004 r.

Od 2018 roku monety były wykonane ze stali niklowanej. W kolejnych emisjach monety na awersie przedstawiały:

1 hrywna – Włodzimierz I Wielki ( 2018 )

2 hrywny – Jarosław I Mądry ( 2018 )

5 hrywien – Bohdan Chmielnicki ( 2019 )

10 hrywien – Iwan Mazepa ( 2020 )

Banknoty

Do obiegu w Ukrainie wprowadzono cztery serie banknotów:

• z datami emisji 1992–1994 — I seria, typowe poradzieckie wzornictwo, z centralnie umieszczoną postacią, nominały 1–100 ₴ (banknoty o nominałach 50 oraz 100 ₴ nigdy nie były w obiegu) (obecnie bardzo rzadko spotykane);
• z datami emisji 1994–2001 — II seria, poradzieckie wzornictwo z postacią umieszczoną z boku, nominały 1–200 ₴ (są rzadko spotykane w obiegu);
• z datami emisji 2003–2014 — III seria, współczesne wzornictwo, zmienione wizerunki postaci, bardziej jednolita kolorystyka poszczególnych banknotów, nominały 1–100 ₴;
• w roku 2007 wyemitowano nominały 200 i 500 ₴;
• z datami emisji od 2014 – nowa (IV) seria banknotów 20–500 ₴, w 2019 r. wydrukowano i wprowadzono do obiegu nominał 1000 ₴;
• od 2018 roku nominały 1–10 ₴ nie są drukowane z powodu wprowadzenia monet o odpowiednich nominałach.

W obiegu najczęściej spotykane są emisje z lat 2003–2006 (III seria) oraz 2014–2020 (IV seria). Inne banknoty z datą emisji do roku 2004 od pierwszego października 2020 roku przestały być ważnym środkiem płatniczym na terenie Ukrainy i bez ograniczeń mogą być wymieniane we wszystkich bankach Ukrainy na banknoty nowszych serii.

Wszystkie banknoty oraz monety hrywny, które zostały oficjalnie wprowadzone do obiegu i nie zostały wycofane, są prawnym środkiem płatniczym na terenie Ukrainy. W celu usprawnienia organizacji obiegu gotówki Narodowy Bank Ukrainy wycofuje z obiegu banknoty hrywnowe drukowane do 2003 roku. Chodzi o banknoty pierwszej i drugiej generacji. Banknoty te nie są środkiem płatniczym od 1 października 2020 roku. Ponadto od 1 października 2020 r. NBU rozpoczyna wycofywanie z obiegu banknotów 1 i 2 hrywien trzeciej generacji. Banknoty te są w obiegu do czasu podjęcia odrębnej decyzji przez Zarząd Narodowego Banku Ukrainy o ich całkowitym wycofaniu.